Dag 1
Vanmorgen om kwart over tien vertrokken uit Hoevelaken met een bus met 30 pelgrims. Vanaf Schiphol, wat als je de ene kant op kijkt heel rustig oogt, maar van een andere kant toch best druk er uit ziet, een paar uur wachten op de vlucht naar Lissabon en toen verder met St. Bernard (zo heet de bus) en Fernando (zo heet de chauffeur) naar Fatima. We rijden zingend Fatima binnen: “wij groeten U, O Koningin”. Het regent maar het is niet koud. Mooi hotel, lekker eten. Leuke sfeer. Morgen begint de bedevaart echt!
Portugal Ourém dag 2
Vandaag een echte bedevaartgangers. Eerst op de foto bij de Fatima-tekst op het plein bij het hotel. De groep is echter zo groot dat de Fatima-tekst niet meer te zien is. Daarna kaarsen gebrand op het heiligdom, de Basiliek bezocht, de kerststal bekeken. Onderweg een kopje koffie of thee. Weer terug in het hotel een viering in de kapel. Mooie warme viering. Lunch en even gerust, daarna terug naar het heiligdom. De nieuwe basiliek bezocht daar kunnen 8700 mensen in. Mooi mozaïek. Toen de kruisweg gezocht en na nog meer zoeken ook gevonden, gelopen en daarna naar de huisjes van de herderskinderen gegaan. Ruim 13 kilometer gelopen vandaag. Vanavond mag ik op het heiligdom een deel van de rozenkrans voorbidden.
Portugal Ourém dag 2 vervolg
Gisteravond bij het internationale rozenhoedje een vijftal weesgegroetjes in het Nederlands voorgebeden en daarna meegelopen in de lichtprocessie. Bijzonder.
Portugal Fátima dag 3
Vandaag een goed gevulde dag. Al vroeg op pad naar het klooster van Batalha, een groot Dominicanenklooster uit de 14e eeuw. Mooie gotische kerk en klooster met een kapel voor de Onbekende Soldaat, met vier soldaten die de wacht houden. Achter de kerk een dakloze kapel. Deze grafkapel is nooit afgebouwd en mist de bedoelde lantaren. Niettemin een mooi bouwwerk met naast gotische ook Moorse invloeden zichtbaar.
Voor de lunch naar Nazaré, een soort Zandvoort, maar dan met een boven- en benedenstad. We eten aan zee, bijna op het strand. Goudbaars is het hoofdgerecht, wat veel graten, maar verder een heel lekker visje. Daarna naar Nossa Senhora de Nazaré, een soort Heiloo maar dan anders. Geen put maar een kerk in de bovenstad. Wel uit dankbaarheid na een wonderbaarlijke redding op zee. We zouden met de kabeltrein gaan, maar voor ik die gevonden had (dank je wel Apple kaarten voor de duidelijke weg-bewijzering), waren we al bijna boven. Kerk bekeken en weer teruggelopen. Met de bus naar Alcobaça een Cisterciënzer abdij met een mega-groot klooster. In de kerk een aantal grafmonumenten van Portugese koningen. Mooi bouwwerk, 12e eeuw, maar ook voorzien van barokke torens. Net als Santiago, maar ook weer net anders. Romaans in de overgang naar gotisch met barokke torens. Terug naar het hotel, diner en aansluitend een korte viering. We bidden een tientje van de rozenkrans, met de gebeden van de engelen en Maria, speciaal voor de slachtoffers van de aardbeving in Marokko en de orkaan in Libië. Vanuit deze viering brengt een aantal mensen de kaarsen terug naar het heiligdom, waar de kaarsenbakken inmiddels een mooie voorafbeelding van de hel zou kunnen zijn. Het rozenhoedje wordt aanmerkelijk beter bezocht in vergelijking met gisteren. Duurt ook aanzienlijk langer. Vanaf mijn kamer in het hotel kan ik ze nu nog bezig horen, gisteren was het al lang afgelopen om deze tijd. Morgen vroeg op en op weg naar Porto.
Portugal Oliveira do Douro( Porto) woensdag dag 4
Vanmorgen begonnen om kwart voor zeven de klokken te luiden. De eerste boetvaardige pelgrims gingen al door de mist, op de knieën richting het altaar. We nemen afscheid van Fatima.
Wij gaan om iets over acht richting Coimbra. Onderweg doen we Conimbriga aan, een stad uit de romeinse tijd die in de buurt van Coimbra wordt opgegraven. Langs mozaïeken en resten van huizen en het badhuis, de stadsmuren en bedrijven. In het museum enkele bodemvondsten. Indrukwekkend. Met de bus naar de ruïne van het clarissenklooster dat een koningin-weduwe heeft gesticht. Na een uitgebreide lunch weer verder. Indrukwekkend! Iets verderop komen we langs het Portugese Madurodam, met veel monumenten op schaal. Na een uitgebreide lunch met de bus naar Coimbra waar we met een gids de indrukwekkende universiteitsbibliotheek en het paleis met de faculteiten bekijken. Hier lopen we een Draco Malfridus of een figurant uit de Harry Potterfilms tegen het lijf. De uniformen van de studenten blijkt model gestaan te hebben voor de schoolmantels van Zwijnstein. Daarna lopen we nu door de binnenstad, langs de oude kathedraal naar een terras voor een drankje. Daar komt ook onze bus en we vertrekken naar Porto.
Portugal Oliveira do Douro donderdag 14 september dag 5
Onze bedevaart heeft vandaag een wandeldag in Porto, maar omdat het allemaal wat heuvelachtig is, doen we ook stukjes met de bus. Het ontbijt in het hotel is verre van karig. Meer taart dan we op kunnen, maar ook gekookte en gebakken eieren, ham, kaas, allerlei soorten worst, zoete broodjes, witte en bruine broodjes, te veel om op te eten. Met de bus naar de Louis1 brug, voor een mooi uitzicht op de Douro, de rivier waarlangs de port-huizen liggen en verder landinwaarts de wijngaarden. De kleine zeilschepen werden vroeger gebruikt voor het port-transport. Nu zijn ze er voor de toeristen en de wedstrijden van de porthuizen. We steken over naar de andere oever en bekijken de kathedraal, een mengeling van romaanse, gotische en barokke bouwstijlen. Op het plein vinden we onze eerste wegwijzer naar Santiago de Compostela. We dalen af naar het treinstation san Bento, een voormalig nonnenklooster. We gaan koffie drinken bij de Torro Clericos, waar we een antiek trammetje zien. Overal in de stad vinden we elementen, die gebruikt zijn in de Harry Potter boeken. De tunnel in het treinstation, maar ook de boekhandel Lello, dat model gestaan heeft voor de bibliotheek op Zwijnstein. J. K. Rowlings heeft in Porto gewoond, maar zegt zelf hier geen inspiratie te hebben opgedaan voor haar Potter serie. Ik weet het niet… We lopen nog wat rond, langs de Karmelietenkerk, waar een grappige oude taxi staat en het smalste huis, ingeklemd tussen twee kerken (een deur met daarboven twee ramen) en in een park vinden we bomen met olifant-ziekte. Echt waar. Een uitgebreide lunch in een Porthuis en daarna een rondleiding in een ander Porthuis: Caves Roses. Leuke rondleiding met veel informatie over Port. Daarna ook even proeven. Ik lust het niet. Dat kun je zo zien. Daarna lopend terug naar het hotel. Ondanks de port lukte dat nog ook.
Portugal Braga vrijdag 15 september dag 6
Vandaag begint de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela dan echt. Eerst een stukje van Porto naar Pedra Furada met de bus. Daar stappen we uit en beginnen onze wandeling met een kopje koffie en voor een aantal ook een stempel. Dan gaan we op pad. We lopen netjes achter moeder de gans, op de stoep achter elkaar. Er is hier druk verkeer, maar de automobilisten worden gewaarschuwd voorzichtig te zijn: pas op,
Pelgrims! Het is 10 km naar Barcelos, als je de route langs de autobaan neemt. Dat doen we niet, we gaan door het bos. Maar ergens zijn we te vroeg afgeslagen en nu hebben we de Camino die langs het heiligdom van O.L.V van Franquiera gaat. Daar zit heel wat meer klim en twee kilometer voettocht meer in dan de bedoeling was. Het blijkt een heuse kruisweg van kale betonnen kruisen. Maar de beloning is ernaar: na een flinke klim volgt, haast vanzelfsprekend, even uitrusten en genieten van een prachtig ver uitzicht en het Maria heiligdom van Franguiera met een mooie kerk en een barok interieur. We dalen af naar Barcelos, steken de rivier over en lopen naar de kerk van Jezus en het heilig kruis. Mooi dat daar de bus met de lunchpakketten staat. Bij de haan, nationaal symbool van Portugal, vanwege de legende over een pelgrim die valselijk beschuldigd is van diefstal, ter dood is veroordeeld maar wordt gered door een gebraden haan, die weer tot leven komt (net als in de legende van Santo Domingo de la Calzada. ) We hebben flink zin in een broodje. Als iedereen is aangekomen gaan we de kerk van Bom Jesus da Cruz in. We mogen er een korte viering houden en dat doen we: ter gelegenheid van Onze Lieve Vrouw van smarten zingen we twee Marialiederen: Sterre der zee en God wil een tempel bouwen. Het eerste ging goed het tweede niet: na een valse start gingen we halverwege het eerste couplet spontaan over op een andere melodie (God groet U zuivere bloeme) en dat kan ook. We lezen een stukje Johannesevangelie en staan stil bij de zeven smarten. In de kerk ook een beeld van Onze Lieve Vrouw van de pelgrims. Om kwart voor vier stappen we in de bus en gaan naar Braga.
Portugal Braga, ochtend zaterdag 16 september dag 7 deel 1
Je bent pas echt in Braga geweest als je de Bom Jesus do Monte (de Goede Jezus van de berg) bent opgeklommen. Dat hebben we vanmorgen gedaan. Het weer is niet je dat, we zijn echter niet van suiker…de bus brengt ons bovenop de berg, vervolgens neemt een antieke trein op een tandradbaan ons naar beneden. Daar begint de klim van bijna 600 treden. We lopen van kapel naar kapel, in welke steeds een scene uit het lijdensverhaal van Christus is afgebeeld. Een kruisweg met levensgrote beelden. Mooi en ook beangstigend echt. Het bloed druipt er van af.
Onderweg ook nog wat beelden die deugden, of bijbelse figuren voorstellen, en mooie fonteinen maken dit een bijzonder monument van geloof. De kerk bovenaan is gereed om deze morgen maar liefst drie bruidsparen in de echt te verbinden. We zijn bijna klaar met de kruisweg staties als het heel hard gaat regenen. Het hele monument verandert in een grote waterval. We schuilen in de muziektent. Indrukwekkend. Dat is ook de regenboog die we vanaf de top goed kunnen zien. De bus brengt ons weer veilig in het hotel voor een lunch.
Portugal Braga, middag zaterdag 16 september dag 7 deel 2
In de middag een stadswandeling. Het weer is goed opgeknapt, de zon schijnt en het is aangenaam warm. Eerst even naar de VVV voor plattegrond en info over de bezienswaardigheden, dan kunnen we gaan lopen. We lopen van kerk naar klooster naar paleis of herenhuis. Mooie rustige oude binnenstad. Op een pleintje staat de broederschapskerk van de derde orde van de heilige Franciscus. We kijken binnen en steken daarna over naar het terras voor een kopje koffie, thee of fris. We vervolgen onze stadswandeling en komen bij de kathedraal. Via de kruisgang komen we binnen, een mooie romaanse kerk met gotische en barokke elementen. Het orgel is kolossaal, het schip in zwaar contrast hiermee heel sober. In het koor mooie koorbanken en een rijk bewerkt altaar. In de zij-kappellen barokke altaren. Weer in de kruisgang komen we bij de kapel met graven van de bisschoppen. Er hangt een naamlijst van bisschoppen vanaf de tweede helft van de eerste eeuw. Indrukwekkende altaren.
Weer buiten beëindigen we de toer en gaan terug naar het hotel. Daar plannen we met de chauffeur de route voor morgen. Maar onweer dreigt het programma in gevaar te brengen. Duimen dat het meevalt.
Spanje Pontevedra zondag 17 september dag 8
Rond negen uit vertrokken uit Braga. De weersverwachting voor vandaag is niet best. Er nadert een onweersfront, precies over ons wandelparcours. Eerst maar naar Ponte de Lima. Bij de brug zien we een eeuwenoude legende uitgebeeld: de romeinse hoofdman staat op de overzijde, zijn manschappen op deze. Ze vonden deze streek zo mooi, dat ze vreesden, dat de rivier de grensrivier van het dodenrijk was. Ze durfden er niet overheen. Pas toen de hoofdman ze een voor een bij name riep gingen ze naar de andere oever.
Wij zijn niet zo bevreesd: we lopen de brug over, in de stromende regen, naar de st. Antoniuskerk. Deze is open, maar er is verder niemand. Het is zondag en we houden een viering. Mia en Hans verzorgen de eerste twee lezingen. Dan komt er iemand van de parochie en doet voor ons het licht aan. Achter in de kerk voegen zich enkele pelgrims en voorbijgangers in onze viering. Ze verstaan er waarschijnlijk niets van, maar doen vroom mee. Na de viering komt de mevrouw van de parochie en er wordt spontaan een collecte voor deze kerk gehouden. Ze neemt het dankbaar in ontvangst. Daarna komt ze naar mij toe, of ik haar wat hosties kan geven, die ze dan naar parochianen kan brengen. Ze geeft me de sleutel van het tabernakel. En ik geef haar de gewenste hosties. We lopen een stukje van de Camino, maar al snel giet het weer van de regen en zoeken we een koffietentje op. Na de koffie en thee terug naar de bus. We besluiten niet te gaan wandelen. Het onweer dreigt nog steeds voor de hele middag. Te gevaarlijk. We gaan lunchen en vervolgens gaan we per bus de grensrivier en de grens over. Daar merk je eerst niets van, tot je op je horloge of je telefoon kijkt: het is ineens een uur later. We bereiken Pontevedra en het hotel. Een deel van de pelgrims gaat nog de stad in en zien de beeltenis van O. L. V. van de Camino. Aan tafel een toast op deze bedevaart.
Spanje Santiago de Compostela maandag 18 september dag 9
Vandaag is de laatste etappe van onze pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Na een goed ontbijt en een korte busrit lopen we bijna tien kilometer naar Santiago, door toch nog veel natuur. We hadden alleen voorsteden en industriegebieden verwacht, maar dat viel erg mee. Net als het weer en de wandeling qua steile klimmen.
Om 12.00 uur waren we bij de kathedraal, net op tijd voor de pelgrimsmis. Na de mis naar een restaurant voor een eenvoudige lunch en toen met de bus naar ons “hotel”. Het staat tussen aanhalingstekens, want we slapen in het voormalige kleinseminarie, een enorm groot gebouw. Maar voor we daar zijn, moeten we eerst 350 meter met de koffers een flinke helling en drie trappen op. In de regen. Ok, dat is dus pelgrimeren! Maar we zijn er allemaal gekomen, de koffers ook. Allemaal een eenvoudige kamer, waar ooit een jong seminaristje moet hebben gewoond. Ik kreeg nog even wat deja-vu verschijnselen, van Dijnselburg, ons eigen voormalige grootseminarie, waar ik ook in zo’n kleine kamer sliep, maar ook aan de vorige keren dat ik in in dit seminarie in Santiago was. Nadat iedereen gesetteld was zijn we terug gegaan naar de kathedraal voor een bezoek aan het graf van St. Jacobus. Ook de west-facade mogen bewonderen, eindelijk zonder steigers. Nog wat gedronken en vervolgens naar de bus gelopen om naar het restaurant te gaan voor het diner. Uitgebreid buffet, lekker gegeten. Weer terug naar het seminarie, eerst een stuk met de bus, toen weer de steile helling en trappen op, nu zonder koffers gelukkig. In de hal van het seminarie een groepsfoto en de dag van morgen besproken. Morgen weer terug naar Nederland.
Spanje Sabugueira dinsdag 19 september dag 10
Gisteravond nog even de groep op de trap van het kleinseminarie op de foto gezet. Vandaag vroeg uit de veren. Om half acht de afsluitende viering van deze bedevaart daarna meteen ontbijt, koffers inpakken en met taxi’s naar de bus brengen. De bedevaart naar Santiago de Compostela zit er bijna op. Nog een keer naar de kathedraal. De botafumeiro (wierookvat), de reliek in de absis en wat beelden gefotografeerd. En de portico de Gloria van de achterkant. De voorkant hadden we graag gezien maar het eerst beschikbare tijdslot voor die bezichtiging was na 14.00 uur… dan zijn we onderweg naar huis aan het lunchen. Om 12.45 verzamelen we op het “nul-punt”, het centrum van het plein voor de kathedraal. We lopen naar de bus die ons naar de lunch brengt. Lekkere lunch. Tijdens de lunch bedanken we onze chauffeur Fernando en hij brengt ons na de lunch naar de luchthaven. De incheck verloopt voorspoedig en we vertrekken op tijd terug naar Nederland.
